مشاوره انتخاب رشته
هر سال پس از اعلام نتایج اولیه آزمون دستیارى دندانپزشکى ، جمع انبوهى از آزمون دهندگان با سوالات زیادى در باب انتخاب رشته مواجه مى شوند:
- آیا از سهمیه نیروهاى مسلح استفاده کنم ؟
- آیا از سهمیه بومى استفاده کنم ؟
- اگر هم سهمیه بومى دارم و هم سهمیه رزمندگان ، از کدام استفاده کنم ؟
- سهمیه آزاد چه مزایایى دارد؟
- تعهد خاص و عام چه تفاوتى دارد؟
- علاقه واقعى خود را نسبت به رشته ها هنوز پیدانکرده ام !
- بین دو یا چند رشته مردد هستم !
- آیا توالى انتخاب رشته مهم است؟
- بازار کار و مخاطبین هر یک از این رشته ها چگونه است ؟
- آخرین رتبه قبولى پارسال در هر رشته چه بوده است؟
- بعد از فارغ التحصیلى در چه رشته اى مى توانم هیأت علمى شوم ؟
- آیا به عنوان کادر درمانى ضریب k را بگذرانم بهتر است یا هیأت علمى ؟
- ضریب k باطرح و امتیاز مطب چگونه تفکیک میشود؟ و چه ارتباطى با هم دارند؟
۱۴ . شرایط استفاده از سهمیه بومى چیست ؟
۱۵ . آیا با سهمیه بومى احتمال قبولى بیشتر مى شود؟
۱۶ . آیا موقع انتخاب رشته مى توانم سهمیه بومى را حذف کنم ؟
۱۷ . آیا تعهد تخصص را مى توان خریدارى کرد ؟
۱۸ . میزان تعهد دانشجویان بومى با عادى چند سال تفاوت دارد ؟
۱۹ . استفاده از سهمیه استعداد درخشان تا چه اندازه موثر است؟
۲۰ . شرایط پذیرش در دانشگاه آزاد چگونه است؟
امید است با پاسخگویى به این سوالات بتوانیم راهگشاى مسیر آینده شما عزیزان باشیم. قبل از هر چیز ذکر این نکته ضرورى است که این مسائل به منظور شفاف سازى و آگاهى بیشتر بوده و ملاک و معیار اصلى ، بخشنامه ها و اطلاعیه ها ى دبیر خانه شوراى تخصصى دندانپزشکى مى باشد.
ملاک ها و معیار ها در انتخاب رشته موفق :
مهمترین و اولین گام در انتخاب رشته توجه به علایق و خصوصیات شخصیتى خود است، هیچ چیز نمى تواند درآینده ، زمانى که هیجانات فروکش مى کند و عقل به ثبات مى رسد جایگزین عشق وعلاقه شما به آن رشته باشد. این همان چیزى است که انگیزه شما را در آینده اى که از تمام مسائل مادى و ظاهرى رهایى یافته اید ، تامین مى نماید و موتور محرک شما براى ادامه کار، پژوهش و تدریس مى باشد.اگر بین دو یا چند رشته تردید دارید ،علاقه و توانمندى خود را در آن رشته لحاظ نمائید. پس از آن پشتوانه هاى اجتماعى و معنوى خود را لحاظ کنید.به عنوان مثال اگر استادى داریدکه همواره مورد توجه و عنایت او بوده اید ؛ به گونه اى که در آینده نیز مى توانید از کمک ها و راهنمایى هاى او بهرمند شوید ،آن را به عنوان پارامترى تأثیرگذار در نظر داشته باشید .
در تنظیم توالى رشته ها ، مساله مهم داشتن رتبه مشترک با سایر داوطلبان است ؛ در صورتى که رتبه مشترک ندارید ( تعداد نمره مشترک یک ذکر شده است )، توالى اهمیت زیادى ندارد ؛ زیرا حق تقدم با رتبه هاى جلوتر مى باشد.
اما اگر داراى رتبه و نمره مشترک مى باشید ، انتخاب رشته رقباى شما در موفقیت یا عدم موفقیت شما تاثیر زیادى دارد ؛ به عنوان مثال اگر رتبه داوطلبى ۱۸۵ شده و تعداد نمرات (رتبه ها ) مشترک ، سه ذکر گردیده است، این بدین معنا است که دو نفر دیگر نیز داراى این نمره و رتبه مى باشند در اینجا هر کدام از داوطلبان که زودتر (رشته / شهرى) را که خالى است انتخاب نمایند ، اولویت پیدا مى کنند و در صورت تکمیل ظرفیت آن( رشته / شهر)
دو نفر بعدى از پذیرش در آن محروم خواهند شد. هر چند پاسخ به این سوال رتبه آخرین فرد قبولى در هر رشته چند بوده است ، تا حدودى راهنماست ، اما براساس توجه و استقبال از آن رشته ممکن است این مساله جابجا شود ؛ به عنوان مثال سال قبل اقبال به رشته جراحى فک و صورت زیاد بوده و رتبه هاى برتر اقدام به انتخاب آن به عنوان اولویت هاى اول نموده اند و لذا آخرین رتبه فرد قبولى ۲۴۰ بوده است ؛ درحالیکه امسال علاقمندان به این رشته کم شده
است و این احتمال وجود دارد که با رتبه بالاترى بتوان در این رشته قبول شد. باید توجه نمود که در تمام سهمیه ها ، توجه به رتبه کل ملاک بهترى براى سنجش و ارزیابى وضعیت در میان داوطلبان مى باشد. یکى از راههاى مناسب جهت تصمیم گیرى ، مشورت با اساتید و متخصصینى است که حداقل ده سال سابقه کار دارند .مشورت با افرادى که تازه شروع به کار نموده اند ؛ نه تنها کمک چندانى نمیکند، بلکه ممکن است سبب سردرگمى و دور شدن شما از مسیر دلخواهتان گردد .
براى این منظور مى توانید با بازار کار هر رشته نیز آشنا گردید ؛ بازار کار هر رشته ارتباط مستقیمى با توانمندى هاى فردى و شخصیت هر فرد دارد لذا رشته به تنهایى نمى تواند در موفقیت تاثیر به سزایى داشته باشد ؛ به همین دلیل بسیار دیده مى شود که دو نفر با تخصص مشترک ، موفقیت متفاوتى دارند.
در مورد سهمیه ها در ابتدا باید بیان نمود که شش نوع پذیرش وجود دارد :
- سهمیه عام
- سهمیه آزاد
- سهمیه خاص
- سهمیه رزمندگان
- سهمیه استعداد درخشان
- سهمیه نیروهاى مسلح
درا بتدا لازم به توضیح است که هر شرکت کننده فقط از یک نوع موارد فوق مى تواند استفاده کند و استفاده دو نوع سهمیه به صورت همزمان امکان پذیر نمى باشد.
- سهمیه عام ( تعهد عام ) : بیش ترین جذب مرتبط با این گروه است .
در این گروه افرادى قرار مى گیرند که هیچگونه سهمیه خاص ندارند و پس از قبولى و اتمام دوره رزیدنتى براساس نمره بورد و اعلام نیاز مراکز آموزشى و درمانى تقسیم مى شوند.گذراندن تعهد این دوره که تحت عنوان ضریب k نامیده مى شود ۲٫۵ برابر سنوات تحصیل بوده و براساس مراکز استان مورد نیاز با ضرایبى متفاوت تغییر مى کند. در این مدت فرد مى تواند در یکى از مراکز درمانى و یا مراکز دانشگاهى (به صورت هیأت علمى ) حضور داشته باشد. لازم به ذکر است براى افرادى که پس از فارغ التحصیلى ، طرح دوره عمومى را گذرانده اند ( به صورت حضور در مناطق محروم و یا خدمت سربازى) ، مقدارى از مدت آن تعهد ضریب k کسر مى شود . اما افرادى که به طور مستقیم وارد دوره تخصص شده اند ، در دو سال اول، ضریب k آنها ،جهت طرح آنها نیز محاسبه مى گردد در این مدت براساس منطقه خدمت و امتیاز آن، امتیاز مورد نظر جهت تاسیس مطب در آینده نیز تأمین مى گردد.
بنابراین در صورتى که فردى فاقد امتیاز لازم جهت پروانه مطب مى باشد ، بهتر است با گذراندن ضریب k همزمان امتیاز لازم را نیز تأمین نماید. به این گروه استفاده از سهمیه آزاد توصیه نمى شود. لازم به ذکر است که ضریب k قابل خریدارى نبوده و براى نداشتن تعهد (گذراندن ضریبk) ،استفاده از سهمیه آزاد توصیه مى شود. بدیهى است افرادى که به صورت
هیأت علمى در دانشکده دندانپزشکى مشغول کار و تدریس مى باشند ،پس از پایان دوره در صورت تمایل دانشکده محل تدریس مى توانند به صورت پیمانى به همکارى خود ادامه دهند .
- سهمیه آزاد : افرادى که مایل به استفاده از سهمیه آزاد هستند ، با پرداخت شهریه سالانه ، از گذراندن تعهدات قانونى دوره تخصص (ضریب k) معاف مى باشند. البته این افراد اگر طرح را نگذرانده باشند ،ضرورى است براى دریافت پروانه دائم این دو سال را سپرى کنند. نکته دیگر این است که کسب امتیازات لازم براى تاسیس مطب به قوت خود باقى است.بنابراین این نوع پذیرش که خاص دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران، خوراسگان ) و بعضى از رشته
هاى دانشگاه شاهد مى باشد، به داوطلبانى قابل توصیه است که طرح نیروى انسانى را گذرانده و داراى مطب فعال و یا امتیاز کافى تأسیس مطب مى باشند ، تا پس از پایان دوره تخصص بتوانند به کار خود ادامه دهند. این افراد به دلیل نداشتن تعهدات قانونى این امکان را میابند که با شرکت در فراخوان دانشکده هاى دندانپزشکى به صورت پیمانى عضو هیأت علمى دانشگاه شوند ، دراین حال دوستانى که متعهد به گذراندن ضریب k عنوان استادیار در هر دانشکده اى مى شوند پس از پایان دوره تعهد در صورت عدم نیاز دانشکده مربوطه موظف به تسویه حساب و ترک بخش مربوطه مى باشند. لازم به ذکر است که دانشگاه شاهد پیش از اعلام نتایج تاریخ معینى براى افرادى که حدنصاب نمره را کسب نموده اند ، جهت مصاحبه
عقیدتى – اجتماعى اعلام نموده و سپس متعاقباً اسامى پذیرفته شدگان را اعلام مى نماید.
- سهمیه خاص (تعهد بومى ) : افرادى که حائز شرایط بومى هستند ، در صورت استفاده از این نوع سهمیه ، باید به دانشگاه و شهرى که متعلق به آن مى باشند ، سه برابر مدت گذراندن دوره رزیدنتى ، خدمت نمایند. به این سنوات مدت تعهد دکتراى عمومى نیز اضافه مى گردد، با توجه به این که این گروه بیشتر به عنوان هیأت علمى ( استادیار ) و در استان خود جذب
مى شوند این وضعیت براى افرادى که واقعا تمایل به ماندگارى در شهر خود دارند، بسیار مناسب است اما براى داوطلبانى که مایل به مهاجرت به خارج از کشور هستند و یا علاقه مند به کار و تدریس در دانشگاه و شهر دیگرى مى باشند استفاده از آن قابل توصیه نیست . با توجه به نیاز مبرم شهرستان ها به جذب هیأت علمى این سهمیه کمک مى کند تا داوطلبانى با رتبه بالا نیز بتوانند پذیرفته شوند . بنابراین افرادى با نمره هاى ( رتبه هاى ) مرزى براى اطمینان از پذیرش بهتر است از این نوع سهمیه استفاده کنند افرادى که حین ثبت نام سهمیه بومى را انتخاب نموده اند هنگام انتخاب رشته مى توانند از انتخاب آن در صورت عدم نیاز صرف نظر نمایند ، به هر حال سهمیه بومى درصد قبولى را به میزان قابل توجهى افزایش مى دهد به گونه اى که تأثیر آن از استفاده سهمیه رزمندگان بیشتر به نظر مى رسد . لازم به ذکر است که در گزینش بومى دندانپزشکان فقط رشته هایى را مى توانند انتخاب نمایند که استان آنها اعلام نیاز نموده است و از پذیرش در سایر رشته ها محروم مى گردند.
- سهمیه رزمندگان : داوطلبانى که داراى شرایط استفاده از سهمیه رزمندگان مى باشند در صورتى که ۸۰ درصد نمره / رشته آخرین فرد قبولى عادى را آورده باشند مى توان به صورت یک ظرفیت در نظر گرفته شوند به عنوان مثال فردى که در سهمیه رتبه ۲ و در کل رتبه ۱۵۸ دارد باید ۸۰ درصد نمره نفر آخر ارتودنسى دانشگاه تهران را آورده باشد تا پذیرش شود و رتبه ۲ به تنهایى ملاک نیست. افرادى که از سهمیه رزمندگان استفاده مى کنند ، هر چند از طرح نیروى انسانى معاف مى باشند ، اما مانند تمام گروههاى دیگر موظف به گذراندن ضریب k مى باشند .به عبارت دیگر در تمام گروهها اجراى ضریب واجب بوده و فقط چگونگى مکان و نحوه اجراى آن ممکن است متفاوت باشد.
- سهمیه دانشجویان استعداد درخشان: دانشجویانى که مشمول سهمیه استعداد درخشان مى باشند، فقط یکبار در ترم آخر دانشجویى مشروط بر اینکه تا ۳۱ شهریور همان سال فارغ التحصیل شوند(قبل از شروع دوره رزیدنتى) و یا پس از فراغت از تحصیل مى توانند از این سهمیه استفاده کنند. در این گروه دو موضوع مطرح است:
- اجازه شرکت در امتحان
- استفاده از امتیاز دانشجویان نخبه
براى داشتن اجازه شرکت در آزمون قبل از گذراندن ۲سال طرح و یا ۲سال سابقه کار کلینیکى، شرایط ذیل باید وجود داشته باشد:
۱ . رتبه کنکور سراسرى زیر ۵۰۰
- داشتن معدل کل بالاى ۱۶
اما در مورد دوم، واجدین شرایط استفاده از تسهیلات آموزشى، پژوهشى و رفاهى ویژه استعدادهاى درخشان، در صورت اعلام ظرفیت مازاد توسط دانشگاه باید۹۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در آن رشته را احراز نمایند، به علاوه تاییدیه استعداد درخشان (براساس آئین نامه) وأخذ گواهى از دانشگاه محل تحصیل، باید حداقل ۴۰ امتیاز (مطابق جدول پیوست) را دارا باشند. مدارک پس از بررسى، در صورت تأیید در کمیسیون استعداد درخشان دبیرخانه شوراى تخصصى دندانپزشکى مورد تأیید و استفاده قرار خواهد گرفت. با نگاهى اجمالى به جدول امتیازات لازم، مى توان متوجه شد که کسب آن بسى دشوار بوده و استفاده از زمان براى مطالعه و تست زدن ثمر بخش تر خواهد بود.
- سهمیه نیروهاى مسلح: دندانپزشکان شاغل در نیروهاى مسلح مى توانند از ۱۰ درصد سهمیه مازاد استفاده نمایند. البته لازم به ذکراست این افراد فقط رشته هایى را مى توانند انتخاب نمایند که نیروهاى مسلح اعلام نیاز نموده است و این افراد از پذیرش در سایر رشته ها محروم مى گردند. این گروه پس از فراغت از تحصیل ضریب خود را به صورت درمانى و یا هیأت علمى نیروهاى مسلح سپرى خواهند نمود.
قوانین و ضوابط خاص :
- پس از اعلام نتایج و قبولى در رشته اى مشخص، انتقال در دوره دستیارى در صورت موافقت دانشگاه هاى مبدأ و مقصد به شرط کسب نمره آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه مربوطه و تأیید کمیسون موارد خاص، پس از یکسال تحصیلى کامل به شرط گذراندن کلیه دروس مرتبط سال اول بلامانع مى باشد .
- تغییر رشته پس از اعلام قبولى در هر یک از رشته هاى تخصص ممنوع مى باشد .
- در صورتى که فردى پس از اعلام قبولى اقدام به انصراف نماید تا ۲ سال مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون نمى باشد .
- هرگونه جابجایى در دوره رزیدنتى ممنوع م ىباشد.
- براى مهمان شدن در دانشگاه مورد نظر موافقت دانشگاه مبدأ و مقصد الزامى است و پس ازگذراندن سال اول مى تواند انجام شود . بدین ترتیب ابتدا فرد ۶ ماه اول را مهمان شده و ۶ ماه دوم با تأیید کمیسیون موارد خاص دبیر خانه شوراى تخصصى دندانپزشکى امکان پذیر خواهد بود .
- تبدیل از سهمیه دولتى به سهمیه آزاد ( با پرداخت شهریه ) ممنوع مى باشد .
- با صلاحدید دانشگاه علوم پزشکى محل تعهد، تعهدات آموزشى و درمانى قابل تبدیل به یکدیگر مى باشند.
